Hướng dẫn trồng, chăm sóc và thu hoạch su hào

Su hào là một loại rau mùa mát có tốc độ phát triển nhanh và hương vị tuyệt vời khiến nó trở thành một lựa chọn tốt cho bất kỳ người làm vườn nào. Hãy cùng tìm hiểu cách trồng, chăm sóc và thu hoạch su hào nhé!

Về su hào

Su hào có thể được trồng vụ xuân hoặc vụ thu. Nhiệt độ nóng của mùa hè sẽ gây căng thẳng cho cây và làm chậm sự phát triển của thân củ.

Su hào, có thể có màu tím hoặc xanh, thuộc họ Cải (Brassica) cùng với bông cải xanh, bắp cải, cải brusels và nhiều loại khác. Nó là một loại cây hai năm, trong năm đầu tiên, thân củ sẽ phát triển. Trong năm thứ hai, cây sẽ ra hoa và tạo hạt.

Khi ăn, bóc lớp vỏ ngoài cứng bằng dao gọt rau củ. Phần thịt trắng bên trong ngọt và mềm với kết cấu giòn và hương vị hơi cay nhẹ. Về mặt hương vị, su hào được xem như một loại cải củ nhưng có vị nhẹ hơn. Một số người nói rằng nó có vị giống táo. Su hào có thể ăn sống được bằng cách trộn gỏi với nước chanh hoặc dấm. Hoặc, thái mỏng và thêm vào các món salad.

Su hào không chỉ ngon mà còn giàu dinh dưỡng. Nó cung cấp các vitamin C, A và K; các khoáng chất như canxi, kali và sắt; và các chất phytochemical bảo vệ chống lại một số loại ung thư. Lá su hào cũng rất giàu dinh dưỡng, chứa caroten, vitamin và khoáng chất. Giống như các loại cây họ Cải khác, cả thân và lá đều giàu chất xơ giúp cải thiện sức khỏe tiêu hóa.

Nếu có thời tiết thuận lợi, su hào rất dễ trồng, phát triển nhanh chỉ trong 6 tuần, và thường không bị sâu bệnh. Hãy thử trồng su hào nhé!

Trồng

Trồng su hào ở vị trí nhận đủ ánh sáng mặt trời (ít nhất 6 giờ, càng nhiều càng tốt) và có đất giàu dinh dưỡng, hơi chua và thoát nước tốt. Mặc dù su hào không cần nhiều dinh dưỡng, nhưng việc bón một lớp phân hữu cơ dày 2,5 cm trước khi trồng sẽ giúp cây phát triển tốt hơn.

Tránh trồng su hào ở nơi đã trồng các loại rau thuộc họ Cải trong 2 hoặc 3 năm trước đó. Điều này giúp ngăn ngừa sự lây lan của bệnh và thiếu hụt dinh dưỡng.

Thời gian trồng su hào

• Mùa xuân: Khi nhiệt độ đất đã đạt ít nhất 7°C, gieo hạt trực tiếp vào vườn để thu hoạch vào đầu đến giữa mùa hè.
• Trồng trước trong nhà: Gieo hạt trước 6 đến 8 tuần trước ngày sương giá cuối cùng của mùa xuân. Làm cứng cây con trước khi trồng ra ngoài.
• Mùa thu: Gieo hạt ngoài trời vào giữa đến cuối mùa hè.

Cách trồng su hào

• Gieo hạt sâu 0,6 đến 1,3 cm.
• Gieo hạt su hào cách nhau khoảng 5 cm trong hàng cách nhau 25 đến 30 cm.
• Khi cây con đã nảy mầm (4 đến 7 ngày), tỉa thưa để cách nhau 12 đến 20 cm.
• Gieo hạt luân phiên mỗi 2 đến 3 tuần để có su hào ăn liên tục suốt mùa hè.

Chăm sóc

• Nếu độ ẩm thấp, giúp giữ đất ẩm bằng cách phủ một lớp mỏng rơm hoặc vỏ cây xung quanh gốc cây.
• Tưới khoảng 5 - 10 lít nước mỗi mét vuông mỗi tuần tuỳ thuộc vào độ khô hạn của đất.
• Chăm chỉ nhổ cỏ xung quanh su hào, nhưng cẩn thận không làm động rễ khi cây còn non.

Các loại su hào phổ biến

• ’Early White Vienna’, ‘Early Purple Vienna’: 55-60 ngày để trưởng thành; hương vị ngọt và nhẹ
• ’Gigante’: 130 ngày để trưởng thành; phát triển đến 25 cm đường kính; giòn và ngọt
• ’Grand Duke’: 50 ngày để trưởng thành; có thể để lại trong vườn mà không bị cứng
• ’Kolibri’: 45 ngày để trưởng thành; thịt trắng mềm; lá có gân tím
• ’Korridor’: 50 ngày để trưởng thành; bảo quản lâu hơn hầu hết các giống khác
• ’Kossak’: 80 ngày để trưởng thành; phát triển đến 20 cm đường kính; bảo quản tốt
• ’Superschmelz’: 60 ngày để trưởng thành; rễ sâu để chịu hạn; tốt nhất trồng vào mùa thu
• ’Winner’: 45-60 ngày để trưởng thành; hương vị tươi và trái cây

Thu hoạch

Để thu hoạch su hào, dùng dao sắc cắt gốc cây su hào ngay mặt đất khi thân củ có đường kính từ 5 đến 10 cm. Thân cây nên mọng nước, mềm và ngọt ở kích thước này. Nếu để quá lớn, su hào có thể bị cứng và đắng.

Cách bảo quản su hào

Thân củ đã thu hoạch có thể được bảo quản cùng với các loại củ khác ở nơi mát mẻ, ẩm ướt hoặc trong tủ lạnh lên đến 4 tuần. Loại bỏ lá và rửa sạch trước khi bảo quản.

Sâu bệnh hại

Rệp

• Loại: Côn trùng
• Triệu chứng: Lá biến dạng/vàng, có “mật ong” dính (phân rệp), nấm mốc đen
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Trồng cây đồng hành; phun nước mạnh để rửa rệp; dùng xà phòng diệt côn trùng; đặt vỏ chuối hoặc cam quanh cây; lau lá bằng dung dịch xà phòng 1-2% mỗi 2-3 ngày trong 2 tuần; trồng cây bản địa để thu hút côn trùng có ích.

Thối đen

• Loại: Nấm
• Triệu chứng: Vùng vàng hình chữ V ở mép lá chuyển nâu và lan dần vào trung tâm lá; lá sụp đổ; mặt cắt thân cây có mạch đen
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Tiêu hủy cây bị nhiễm; chọn giống kháng bệnh; đảm bảo thoát nước tốt; loại bỏ tàn dư cây trồng; luân canh cây trồng.

Sâu bắp cải

• Loại: Côn trùng
• Triệu chứng: Lỗ lớn, rách nát trên lá do ấu trùng ăn; lá bị ăn trụi; thân hoặc bắp bị hư hại; phân
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Bắt sâu bằng tay; trồng cây bản địa để thu hút côn trùng có ích; phun ấu trùng bằng xà phòng diệt côn trùng hoặc Bt; dùng lưới phủ hàng; loại bỏ tàn dư cây trồng.

Giòi ăn rễ cải

• Loại: Côn trùng
• Triệu chứng: Cây héo/không phát triển; lá màu nhạt; ấu trùng ăn rễ
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Dùng cổ vòng quanh thân cây non; kiểm soát ruồi trưởng thành bằng bẫy dính màu vàng; dùng lưới phủ hàng; tiêu hủy tàn dư cây trồng; cày đất vào mùa thu; luân canh cây trồng.

Bệnh sưng rễ

• Loại: Bệnh
• Triệu chứng: Cây héo/không phát triển; lá vàng; rễ bị sưng/phồng
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Tiêu hủy cây bị nhiễm; xử lý đất bằng nhiệt; duy trì pH đất khoảng 7.2; khử trùng dụng cụ; luân canh cây trồng.

Sâu cắt

• Loại: Côn trùng
• Triệu chứng: Cây héo; thân cây non bị cắt đứt ngay trên hoặc dưới mặt đất; cả cây non biến mất
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Bắt sâu bằng tay; trước khi trồng vào mùa xuân, cày đất để giảm số lượng ấu trùng; quấn cổ bảo vệ 10 cm làm từ bìa cứng hoặc báo quanh mỗi thân cây, chôn sâu 5 cm vào đất; nhổ cỏ; dùng lưới phủ hàng; tiêu hủy tàn dư cây trồng.

Bệnh mốc sương

• Loại: Nấm
• Triệu chứng: Vết vàng, hình góc cạnh trên mặt trên lá chuyển nâu; mặt dưới lá có lớp nấm trắng/tím/xám như bông; lá biến dạng; rụng lá
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Loại bỏ tàn dư cây trồng; chọn giống kháng bệnh; đảm bảo lưu thông không khí tốt; tránh tưới nước từ trên xuống.

Bọ chét

• Loại: Côn trùng
• Triệu chứng: Nhiều lỗ nhỏ trên lá
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Dùng lưới phủ hàng; phủ lớp mùn dày; trồng cây bản địa để thu hút côn trùng có ích.

Bệnh phấn trắng

• Loại: Nấm
• Triệu chứng: Đốm trắng trên mặt trên lá lan rộng thành lớp phủ như bột trên cả lá; lá có thể vàng/chết; lá bị biến dạng hoặc còi cọc
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Tiêu hủy lá bị nhiễm bệnh; chọn giống kháng bệnh; trồng nơi có nắng đầy đủ nếu có thể; đảm bảo lưu thông không khí tốt; phun cây bằng dung dịch 1 muỗng cà phê baking soda hòa tan trong 1 lít nước; tiêu hủy tàn dư cây trồng.

Rệp muội

• Loại: Côn trùng
• Triệu chứng: Lá, đặc biệt ở nếp gấp gần gốc, có vết trắng hoặc sọc bạc; đầu lá nâu; lá bị phồng rộp/đồng; thân hoặc bắp bị biến dạng hoặc còi cọc; lá bị cong hoặc sẹo
• Kiểm soát/Phòng ngừa: Loại bỏ tàn dư cây trồng; chọn giống kháng bệnh; trồng cây bản địa để thu hút côn trùng có ích; dùng lưới phủ hàng; phủ rơm dày; kiểm tra sâu trưởng thành bằng bẫy dính màu vàng hoặc trắng; dùng tưới nước từ trên xuống.

Hãy bắt đầu trồng su hào và tận hưởng niềm vui từ việc làm vườn và những bữa ăn ngon lành từ sản phẩm do chính tay mình trồng nhé!