Hướng dẫn trồng và chăm sóc hoa lay ơn

Hoa lay ơn là loài cây lâu năm cổ điển, nổi tiếng với những bông hoa lớn và sắc màu rực rỡ! Đây là loại hoa cắt cắm tuyệt vời, tạo nên sự nổi bật cho các bó hoa mùa hè. Hãy cùng tìm hiểu cách trồng, chăm sóc và bảo vệ hoa lay ơn qua các mùa nhé!

Về hoa lay ơn

Thuộc họ hoa Diên Vĩ (Iridaceae) và thường được gọi là “glads”, những cây hoa xinh đẹp này có nhiều màu sắc và kích cỡ khác nhau. Từ các giống lai nhỏ vừa vặn trong chậu đến các giống Grandiflora hoa lớn, tạo nên những chùm hoa khổng lồ với nhiều sắc màu.

Hoa lay ơn thường cao từ 60 cm đến 1,5 mét, với kích cỡ hoa từ “nhỏ” (dưới 7,5 cm đường kính) đến “khổng lồ” (trên 12,5 cm đường kính)! Các giống cao hơn cần được cắm cọc và thường được đặt ở phía sau khu vườn để tạo điểm nhấn cho các loài cây thấp hơn.

Khả năng chịu lạnh của hoa lay ơn

Hoa lay ơn có thể chịu lạnh đến -7°C. Nếu bạn ở khu vực có mùa đông lạnh hơn có thể bảo vệ cây bằng cách phủ lớp mùn dày. Nếu lạnh hơn nữa và có băng giá, củ giống hoa lay ơn nên được nhấc lên, phơi khô và bảo quản trong mùa đông.

Trồng hoa lay ơn

Để có những bông hoa đẹp nhất, hãy trồng lay ơn ở nơi có ánh sáng mặt trời đầy đủ (6 đến 8 giờ mỗi ngày) trong đất thoát nước tốt và khá màu mỡ. Chúng sẽ không phát triển tốt trong đất nặng và ẩm ướt. Hãy trộn phân hữu cơ vào đất để cải thiện độ tơi xốp và độ màu mỡ.

Khi nào nên trồng

Bắt đầu trồng củ giống hoa lay ơn vào mùa xuân sau khi nguy cơ sương giá đã qua và đất đã ấm lên ít nhất 13°C. Từ ngày sương giá cuối cùng đến đầu mùa hè, hãy trồng thêm một đợt củ giống mỗi mười ngày để có hoa liên tục suốt đầu mùa thu! Tùy thuộc vào giống, từ lúc trồng đến lúc ra hoa, lay ơn cần từ 60 đến 90 ngày.

Cách trồng

Chuẩn bị khu vườn bằng cách xới tơi đất sâu khoảng 30-38 cm. Sau khi làm tơi đất, trộn thêm một lớp phân hữu cơ hoặc phân chuồng đã ủ dày từ 5-10 cm.

Để có những bông hoa lớn, hãy trồng củ giống có đường kính ít nhất 3 cm. Đặt củ giống vào hố sâu khoảng 10 cm với đầu nhọn hướng lên. Phủ đất và nén chặt. Khoảng cách giữa các củ giống nên từ 15 đến 20 cm.

Nếu bạn trồng lay ơn chủ yếu để cắt hoa, hãy trồng chúng thành hàng. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng chăm sóc và thu hoạch hoa. Nếu trồng cùng các loài hoa khác hoặc trồn bồn hoa, hãy trồng củ giống thành từng nhóm từ 7 củ trở lên để có hiệu ứng tốt nhất.

Tưới nước đẫm sau khi trồng. Nếu bạn trồng các giống cao, hãy chắc chắn cắm cọc vào thời điểm trồng. Cẩn thận không làm hư củ giống khi cắm cọc.

Cách chăm sóc hoa lay ơn

Đặt một lớp mùn dày từ 5-10 cm quanh cây hoa lay ơn để giữ độ ẩm cho đất và ngăn cỏ dại. Nếu lượng mưa ít hãy tưới nước cho cây thường xuyên suốt mùa hè. Nếu thời tiết bình thường, tưới nước vừa đủ khi cây đang phát triển để giữ đất ẩm.

Loại bỏ những bông hoa đã tàn để đảm bảo cây tiếp tục ra hoa. Khi tất cả các bông hoa trên một cành đã tàn, cắt cành cách mặt đất khoảng 5-7 cm. Hãy để nguyên cây để chúng có thể trưởng thành và phát triển củ cho mùa sau.

Bảo vệ hoa lay ơn vào mùa đông

Nếu bạn sống ở vùng có mùa đông không quá lạnh, hãy phủ một lớp rơm hoặc cỏ khô để bảo vệ hoa trong mùa đông. Hoa lay ơn có thể để lại trong đất qua mùa đông nếu nhiệt độ không xuống dưới -2°C.

Ở các vùng lạnh hơn, hãy nhấc củ giống hoa lay ơn lên khi lá đã tàn sau đợt sương giá đầu tiên. Một đợt sương nhẹ sẽ giết lá nhưng không làm hại phần còn lại của cây. Hãy chắc chắn nhấc củ giống hoa lay ơn lên trước khi có đợt sương giá mạnh (dưới -2°C), nếu không cây có thể bị hư hại nghiêm trọng.

Bảo quản củ giống

Để nhấc lên và bảo quản củ giống hoa lay ơn trong mùa đông, hãy làm theo các bước sau:

Sử dụng xẻng để đào toàn bộ cây lên, cầm phần trên để kéo cây ra khỏi đất. Tránh làm bầm dập hoặc gây tổn thương củ giống khi nhấc lên. Giũ sạch đất (không rửa) và loại bỏ những củ bị hư hại. Cắt cành xuống còn khoảng 2-5 cm phía trên củ. Giữ lại các củ con nhỏ nếu bạn muốn. Những củ này sẽ ra hoa sau 2-3 năm nếu được trồng lại mỗi mùa xuân.

Để củ giống khô dưới ánh nắng mặt trời trong 1-2 ngày nếu thời tiết thuận lợi. Sàng lọc đất dư thừa và đặt củ giống vào khay gỗ hoặc khay phẳng. Phơi trong nơi ấm áp và thoáng khí trong 2-3 tuần.

Không bóc lớp vỏ trên củ giống.

Phun bột diệt nấm để tránh các vấn đề bệnh tật. Đặt bột và củ vào túi giấy và lắc mạnh.

Bảo quản củ giống trong túi giấy hoặc vải, quần tất, hoặc túi lưới đựng rau củ mua trong siêu thị. Xếp hoặc treo các túi để không khí có thể lưu thông giữa chúng.

Bảo quản củ giống ở nhiệt độ từ 2 đến 7°C với độ ẩm thấp. Không để củ giống bị đóng băng.

Trồng lại những củ này vào mùa xuân.

Các loại hoa lay ơn

Hoa lay ơn có nhiều kích cỡ và màu sắc khác nhau, với các nhóm lai phổ biến nhất bao gồm:

Giống Grandiflora Hybrids

Đây là giống hoa lay ơn cổ điển, cho ra nhiều bông hoa lớn (12-15 cm) với nhiều màu sắc. Cây tạo ra cành hoa cao tới 1,2 mét và chịu lạnh tốt.

Giống Dwarf Grandiflora Hybrids

Những loại lay ơn nhỏ này là lựa chọn tuyệt vời cho chậu và vườn cắt hoa, vì hoa của chúng chỉ bằng một nửa kích cỡ của Grandiflora và cành ngắn hơn thường không cần cắm cọc. Chúng cũng chịu lạnh tốt. Lay ơn Glamini thuộc nhóm này, chúng kháng sâu bệnh và nở hoa trong cả ánh sáng mặt trời toàn phần và bóng râm một phần.

Giống Nanus Hybrids

Chịu lạnh tốt, những loại lay ơn nhỏ này trông rất giống Grandiflora nhưng không cho ra nhiều hoa. Chúng thường không cao quá 60 cm, thích hợp cho chậu hoặc không gian nhỏ.

Một số giống hoa lay ơn đặc biệt bao gồm:

• ‘Black Star’ với những bông hoa màu tím đỏ đậm.
• ‘Candyman’ với những bông hoa màu hồng đậm đẹp mắt.
• ‘Costa’ với hoa xếp nếp màu xanh tím.
• ‘Dream’s End’ là cây nền tốt với cành hoa cao tới 90 cm (và hoa màu cam nhạt với trung tâm lớn màu vàng).
• ‘Fun Time’ có hoa màu vàng viền đỏ.
• ‘Green Time’ với những bông hoa màu xanh lá cây độc đáo.
• ‘Prins Claus’ có hoa màu trắng với những vệt hồng trên cánh hoa.
• ‘Priscilla’ tạo ra những bông hoa màu trắng ngà với trung tâm màu vàng và viền hồng.

Thu hoạch hoa lay ơn

Để cắt hoa lay ơn làm bó hoa, hãy làm theo các mẹo sau:

• Cắt cành hoa vào buổi sáng sớm hoặc buổi tối, tránh cắt trong lúc nhiệt độ cao trong ngày.
• Sử dụng dao sắc và mang theo một xô nước ấm đến khu vườn; cắt chéo cành hoa và đặt vào xô nước.
• Cắt những cành hoa chỉ có một hoặc hai bông hoa đã nở. Các nụ còn lại sẽ nở sau khi bạn cắm chúng vào bình. Để lại ít nhất bốn lá trên cây trong đất nếu bạn muốn tái sử dụng củ giống.
• Đặt xô hoa ở nơi mát mẻ và tối trong vài giờ trước khi cắm vào bình.
• Loại bỏ những bông hoa héo ở phía dưới và cắt khoảng 2,5 cm từ đáy mỗi cành hoa mỗi vài ngày.

Kiến thức thú vị

• Hoa lay ơn là một trong những loài hoa sinh nhật của tháng Tám.
• Hoa lay ơn đôi khi được gọi là “hoa ly kiếm” do lá giống như lưỡi kiếm của chúng. Thực tế, từ “gladiolus” xuất phát từ tiếng Latin “gladius”, nghĩa là “kiếm”.
• Trong ngôn ngữ của các loài hoa, lay ơn biểu thị sự tưởng nhớ.

Sâu bệnh

• Thối củ hoa lay ơn (Fusarium wilt)
• Thối xám
• Các loại virus
• Nhện đỏ
• Bọ trĩ
• Rệp